Voortgangsrapportages

27 maart 2025 – college van toezicht advocatuur publiceert 10^e voortgangsrapportage

In de voortgangsrapportages rapporteert het college over de verbeteringen in het toezicht op de advocatuur. In deze tiende rapportage schetst het college de huidige werking van het toezicht en de klachtbehandeling. Ook kijkt het college terug op gesprekken met stakeholders. Daarna blikt het college vooruit naar de dekenbezoekronde in 2025: welke thema’s staan centraal?

Effectiviteit toezicht en klachtenbehandeling dekens

Jaarlijks bezoekt het college alle lokale dekens tijdens de dekenbezoekronde. Zo vormt het college een beeld over de werking van het toezicht op advocaten en de behandeling van klachten over advocaten. Het college besteedt in de dekenbezoekronde 2025 extra aandacht aan de effectiviteit van het risico-gestuurde toezicht, de uniformiteit van de klachtprocedure en de manieren waarop de dekens handhaven.

In het kader van ontwikkelingen die het toezicht op de advocatuur zouden kunnen raken, wenst het college in 2025een tweetal thema’s meer diepgaand met het dekenberaad te bespreken, Het gaat om (i) de invloed van internationalisering en digitalisering op het risico van ondermijning en hoe daarmee om dient te worden gegaan in het toezicht; en (ii) het vertalen van gedragswetenschappelijke inzichten in toezicht en handhaving.

Gesprekken stakeholders

In het najaar 2024 voerde het college gesprekken met andere toezichthouders en stakeholders, zoals FIU-Nederland, het Bureau Financieel Toezicht, en de Nationale Ombudsman. In deze stakeholdergesprekken ontving het college informatie, inzichten en signalen over de advocatuur of de actuele ontwikkelingen met betrekking tot het toezicht en/of de klachtbehandeling in andere sectoren of beroepsgroepen. Belangrijke punten die naar voren kwamen in de stakeholdergesprekken gingen over data-analyse, en omgang met veelklagers.

Toezichtkader

In het Toezichtkader worden de criteria voor het systeemtoezicht van het college uitgewerkt: zichtbaar, onafhankelijk, effectief, professioneel en consistent. Het college wil het Toezichtkader en het Handhavingskader actualiseren zodat dit de huidige standpunten en actuele werkzaamheden van het college reflecteert. Ook is het voornemer breder naar de tekst te kijken en de leesbaarheid te vergroten.

Over het college van toezicht

Het college van toezicht advocatuur ziet toe op het functioneren van het toezicht op advocaten en de klachtenbehandeling door de lokale dekens. Het college bestaat uit drie leden; de deken van de Algemene Raad van de NOvA en twee kroonleden (niet-advocaten) die worden benoemd bij koninklijk besluit, op voordracht van de minister van Rechtsbescherming. Het college is onafhankelijk gepositioneerd binnen de NOvA, onder meer door een eigen begroting en een eigen secretariaat.

***

28 november 2024 – college van toezicht advocatuur publiceert 9^e voortgangsrapportage

In de voortgangsrapportages rapporteert het college over de verbeteringen in het toezicht op de advocatuur. In deze negende rapportage schrijft het college over de wijziging in de samenstelling van het college. Ook blikt het college terug op bezoeken aan dekens. Daarna kijkt het college vooruit naar gesprekken in het najaar met diverse stakeholders: welke thema’s staan centraal?

Effectiviteit toezicht en klachtenbehandeling dekens

Jaarlijks bezoekt het college alle lokale dekens tijdens de dekenbezoekronde. Zo vormt het college een beeld over de werking van het toezicht op advocaten en de behandeling van klachten over advocaten. Het college besteedde in de dekenbezoekronde 2024 extra aandacht aan de effectiviteit van het toezicht en de effectiviteit van de klachtbehandeling door de dekens.

In het toezicht wordt door de dekens steeds meer de nadruk gelegd op risico-gestuurd toezicht. Dit blijkt in de praktijk ook daadwerkelijk bij te dragen aan effectiviteit. Het college moedigt de dekens aan hier nog meer op in te zetten. Signalen van niet-traditionele ketenpartners, zoals het juridisch loket, de politie en burgemeesters, kunnen hier aan bijdragen.

In deze dekenbezoekronde ziet het college dat de dekens wederom stappen hebben gezet om meer uniform te werken. Een andere observatie die het college doet is dat het gezag van de deken door aandacht vanuit de media, de politiek en de maatschappij in toenemende mate onder druk komt te staan. Het dekenaat vraagt veel van dekens. Klachten worden complexer en het gedrag van klagers wordt agressiever. Veiligheid van en druk op bureaumedewerkers heeft daarom de aandacht.

Gesprekken stakeholders en dekenbezoekronde

In het najaar van 2024 voert het college gesprekken met andere toezichthouders en stakeholders, zoals de FIU-Nederland, het Bureau Financieel Toezicht en de Nationale Ombudsman. In deze stakeholdergesprekken ontvangt het college informatie over de advocatuur of over actuele ontwikkelingen in het toezicht in andere beroepsgroepen. Dit jaar ligt de nadruk ook op datagedreven toezicht en de vraag wanneer toezicht effectief is.

Nieuwe ontwikkelingen

Wet internationale sanctiemaatregelen

Op dit moment is er geen toezichthouder voor de naleving van de sanctie-regelgeving door de advocatuur. Dit gaat veranderen. Het kabinet werkt aan modernisering van het Nederlandse sanctiestelsel en heeft daartoe in de zomer van 2024 een consultatie gehouden. Het voorstel is dat de Algemene Raad van de NOvA een deken aanwijst die de toezichthoudende autoriteit wordt. In de voortgangsrapportage gaat het college nader in op de voorstellen van het kabinet.

Toekomst toezicht advocatuur

Op 18 juni 2024 heeft de Tweede Kamer tijdens de bespreking van een nieuw toezichtsmodel advocatuur een motie aangenomen, die aanzienlijk afwijkt van het voorgestelde nieuwe toezichtsmodel. De staatssecretaris gaat dit de komende periode met betrokken partijen binnen de advocatuur bespreken. Het college vindt snelheid en een korte transitiefase van belang voor duidelijkheid voor de beroepsgroep. Het college zal de ontwikkelingen volgen en als daartoe aanleiding is zijn visie geven, met name als het gaat om de blik van buiten.

Ontwikkelingen college

Het college bestaat conform artikel 36a Advocatenwet uit twee Kroonleden en de algemeen deken van de NOvA. Per 1 april 2024 is op eigen verzoek ontslag verleend aan Kroonlid mevrouw Van Wijk-Russchen. Conform de Advocatenwet is mevrouw Edelenbos benoemd als Kroonlid. Per 1 september 2024 is de algemeen deken de heer Crince le Roy afgetreden. Mevrouw Van Oers neemt sinds 1 september 2024 als algemeen deken deel aan het college.

Over het college van toezicht

***

28 maart 2024 – college van toezicht advocatuur publiceert 8^e voortgangsrapportage

In de voortgangsrapportages rapporteert het college over de verbeteringen in het toezicht op de advocatuur. In deze achtste rapportage schetst het college de huidige werking van het toezicht en de klachtbehandeling. Ook kijkt het college terug op gesprekken met stakeholders. Daarna blikt het college vooruit naar de dekenbezoekronde in 2024: welke thema’s staan centraal?

Effectiviteit toezicht en klachtenbehandeling dekens

Jaarlijks bezoekt het college alle lokale dekens tijdens de dekenbezoekronde. Zo vormt het college een beeld over de werking van het toezicht op advocaten en de behandeling van klachten over advocaten. Het college besteedt in de dekenbezoekronde 2024 extra aandacht aan de effectiviteit van het toezicht en de effectiviteit van de klachtbehandeling door de dekens.

Gesprekken stakeholders en dekenbezoekronde

In het najaar 2023 voerde het college gesprekken met andere toezichthouders en stakeholders, zoals FIU-Nederland (Finance Intelligence Unit), het Bureau Financieel Toezicht, en de Nationale Ombudsman. In deze gesprekken ontving het college informatie, inzichten en signalen over de advocatuur of het toezicht en de klachtbehandeling in andere sectoren.

Toezichtkader

In het Toezichtkader worden de criteria voor het systeemtoezicht van het college uitgewerkt: zichtbaar, onafhankelijk, effectief, professioneel en consistent. Het college heeft het Toezichtkader geactualiseerd, zodat dit de huidige praktijk weergeeft. Het nieuwe Toezichtkader treedt in werking op 1 april 2024.

Nieuwe wetgeving / ontwikkelingen

Per 1 maart 2024 is de Wet kwaliteit incassodienstverlening (Wki) in werking getreden. Deze wet zal ook gaan gelden voor advocaten die incassodiensten verrichten. Ook wordt gewerkt aan modernisering van het Nederlandse sanctiestelsel, waaronder het voornemen het toezicht op de Sanctiewet uit te breiden naar advocaten. Bij de invulling van de wetgeving zal ook het toezicht daarop geregeld worden.

Ontwikkelingen college

Het college bestaat uit twee Kroonleden en de algemeen deken. Per 1 april 2024 is op eigen verzoek ontslag verleend aan Kroonlid mevrouw Van Wijk-Russchen. De minister voorziet in deze vacature. Het college wordt ondersteund door een secretariaat. Begin 2024 heeft het college de overgang gemaakt van flexibele naar vaste medewerkers.

Over het college van toezicht

21 november 2023 – College van toezicht publiceert zevende voortgangsrapportage versterking toezicht advocatuur

Zevende voortgangsrapportage over de versterking van het toezicht op de advocatuur

In de zevende voortgangsrapportage rapporteert het college over de verbeteringen in het toezicht op de advocatuur. In deze rapportage schetst het college de huidige werking van het toezicht en de klachtbehandeling. Ook doet het college verslag van de bevindingen en de aanbevelingen naar aanleiding van de meest recente dekenbezoekronde. Daarnaast besteedt het college aandacht aan actuele ontwikkelingen rondom het toezicht en de organisatie daarvan.

Aanbevelingen en bevindingen college

In de periode juni-juli 2023 zijn alle elf dekens door het college bezocht. Na deze ronde zijn een reeks van aanbevelingen opgesteld, met als doel het toezicht en de klachtbehandeling door de dekens verder te professionaliseren, uniformeren en te versterken. Deze aanbevelingen zijn op 25 oktober 2023 besproken met het dekenberaad. Enkele van de aanbevelingen zijn:

De dekens houden toezicht op de advocatenkantoren in het eigen arrondissement. Eén van de aanbevelingen betreft de selectie van de kantoren bij de uitoefening van dit toezicht. De dekens zien graag een versterking van risicosturing, om zo tot een slimmere kantorenselectie te komen. Ook willen de dekens een uniforme aanpak en werkwijze bij de kantoorbezoeken. Het college onderschrijft deze wensen en adviseert de dekens om dit concreet te maken en te implementeren.
Per 1 januari 2023 worden onderzoeken met betrekking tot de Wwft (Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme), derdengelden en contante betalingen uitgevoerd door de unit Financieel Toezicht Advocatuur (unit FTA). De unit FTA is hiermee belast gezien de specifieke expertise die nodig is voor dit soort onderzoeken. Het college heeft van enkele dekens de wens gehoord om de inzet van de unit FTA te versterken. Verder is gebleken dat verwachtingen van dekens over (de inhoud van) een onderzoeksrapport van de unit FTA uiteen lopen. Het college heeft de aanbeveling gedaan om dit te uniformeren,
Naar aanleiding van de dekenbezoekronde in 2022 deed het college de aanbeveling in samenwerking met de NOvA een duidelijke definitie van het begrip ’integriteit’ te formuleren en te bepalen wat de rol van de dekens als toezichthouders hierbij is. Dit is door de dekens en de NOvA opgepakt; het college dringt er op aan de gemaakte plannen te implementeren.
In 2024 treedt in vier arrondissementen een nieuwe deken aan. Op dit moment bestaat er geen uniform inwerkprogramma of een basistraining voor nieuwe dekens. Het college beveelt aan een ‘protocol inkomend deken’ te ontwikkelen, om zo nieuwe dekens een goede start te geven bij hun verantwoordelijke taak.

Ontwikkelingen organisatie college

In juni 2023 heeft de minister voor Rechtsbescherming in een brief aan de Tweede Kamer zijn visie gegeven op de versterking van het toezicht op de advocatuur. Het college waardeert de visie in grote lijnen als positief. Wel heeft het college erop gewezen dat de transitiefase de nodige aandacht vraagt. Nu duidelijk is dat in de nieuwe constellatie een college van toezicht blijft bestaan, overweegt het huidige college de bezetting van het secretariaat te versterken door medewerkers in vaste dienst te nemen in plaats van op interim basis.

20 juni 2023 – College van toezicht publiceert zesde voortgangsrapportage versterking toezicht advocatuur

Zesde voortgangsrapportage over de versterking van het toezicht op de advocatuur

In de zesde voortgangsrapportage rapporteert het college over de versterking van het toezicht op de advocatuur. De voorgangsrapportage bevat een overzicht van de huidige werking van het toezicht, de bevindingen en aanbevelingen van het college en de stappen die genomen zijn bij de versterking van het toezicht. Daarnaast bevat de zesde voortgangsrapportage een verwijzing naar het jaarverslag 2022 en de financiële verantwoording van het college over 2022. De financiële verantwoording moet nog worden goedgekeurd door de minister, maar vaststaat dat het college over 2022 binnen de begroting is gebleven.

Onderdeel van het toezicht is de jaarlijkse dekenbezoekronde. Alle elf lokale dekens worden in juni 2023 door het college bezocht. Dit jaar besteedt het college extra aandacht aan de opzet, bestaan en werking van het dekenale toezicht. Ook staat het college stil bij de klachtbehandeling in de praktijk. Daarnaast constateert het college, mede aan de hand van de verschillende ontwikkelingen in de sector dat de beroepsgroep in de uitoefening van het vak onder druk staat. Deze druk vraagt een uiterste inspanning van de advocatuur om kwalitatieve dienstverlening te blijven verlenen. Het college leeft mee met de advocaten die onder deze druk hun werk uitoefenen. Deze actuele ontwikkelingen hebben ook een weerslag op de prioriteiten en het functioneren van het dekenale toezicht in de dagelijkse praktijk. Het college betrekt deze ontwikkelingen in de uitoefening van het systeemtoezicht.

Na afronding van de bezoekronde worden aanbevelingen gedaan om het toezicht en de klachtbehandeling verder te professionaliseren en te versterken. Het college bespreekt met het dekenberaad de bevindingen en de opvolging die daaraan wordt gegeven.

7 maart 2023 – College van toezicht publiceert vijfde voortgangsrapportage versterking toezicht advocatuur

Vijfde voortgangsrapportage over de versterking van het toezicht op de advocatuur

In de vijfde voortgangsrapportage rapporteert het college over de versterking van het toezicht op de advocatuur. De voorgangsrapportage bevat een overzicht van de huidige werking van het toezicht, de bevindingen en aanbevelingen van het college en de stappen die genomen zijn bij de versterking van het toezicht.

Onderdeel van het toezicht is de dekenbezoekronde. Alle elf lokale dekens zijn in september en oktober 2022 bezocht. Na de bezoeken zijn aanbevelingen gedaan om het toezicht en de klachtbehandeling verder te professionaliseren en versterken. Voor de inhoud van de aanbevelingen verwijzen we naar de voortgangsrapportage.

Het college bespreekt met het dekenberaad de opvolging die de dekens geven aan de aanbevelingen. Ook komen deze thema’s terug in de bezoekronde van 2023.

In de voortgangsrapportage staat het college ook stil bij zijn eigen rol in de hervorming van het toezicht op de advocatuur. Als daar aanleiding toe is kan het college een rol vervullen in het debat over deze hervorming. Dit debat zou wat betreft het college de lopende uitvoering van het toezicht in het huidige stelsel niet mogen hinderen.

4 oktober 2022 – College van toezicht publiceert vierde voortgangsrapportage versterking toezicht advocatuur

Vierde voortgangsrapportage over de versterking van het toezicht op de advocatuur

Het college van toezicht advocatuur publiceert zijn vierde voortgangsrapportage. Nu de hervorming van het toezicht op de advocatuur een beslissende fase heeft bereikt, bevat deze vierde voortgangsrapportage louter een overzicht van de werking van het systeemtoezicht, de wettelijke verantwoordelijkheid van het college. Een nader perspectief op de hervorming van het toezicht op de advocatuur heeft het college gepubliceerd nadat de minister de Tweede Kamer over zijn voornemens informeerde.

In de vierde voortgangsrapportage zal onder andere worden ingegaan op de transitiefase, het risicogestuurde toezicht vanuit de dekens, de dekenbezoekronde en de afgeronde FATF evaluatie.

13 juni 2022 – College van toezicht publiceert derde voortgangsrapportage versterking toezicht advocatuur

Derde voortgangsrapportage over de versterking van het toezicht op de advocatuur

De evaluatie van de Wpta is op het moment van schrijven van de derde voortgangsrapportage bijna twee jaar geleden gepubliceerd. Eerder heeft het college van toezicht al gepleit tempo te maken met versterken en hervormen van het toezicht. De evaluatie van de werking van het dekenale toezicht op Pels Rijcken heeft dat bevestigd. De samenleving is ook aan verandering onderhevig. Zo speelt het thema van ondermijning steeds nadrukkelijker een rol, met implicaties ook voor het toezicht op de advocatuur. Er is alle aanleiding voor verdere professionalisering.

Op basis van voortschrijdend inzicht trekt het college zijn eerdere aanbeveling, om een nieuwe landelijk toezichthouder te laten besturen door een voltijd niet-deken, door naar een landelijk toezichthouder met een professioneel voltijd bestuur waarin de lokale dekens geen rol meer vervullen. Dat zal de slagvaardigheid beter borgen. Tevens ligt het voor de hand ook het feitelijke toezicht, alsmede de ondersteuning, landelijk te organiseren. Hierbij zal de intensiteit van het toezicht risicogestuurd moeten worden bepaald. Naar verwachting brengt deze risicosturing de landelijk toezichthouder ertoe in elk geval het toezicht op (advocaten bij) grote kantoren landelijk in te richten.

Onafhankelijkheid van de nieuwe toezichthouder is ook een bijzonder aandachtspunt voor het college. Het is van belang binnen het nieuw te vormen landelijk toezicht, aandacht te schenken aan passende distantie tussen enerzijds de onder toezicht gestelden (advocaten en advocatenkantoren) en anderzijds het toezicht, en daar de institutionele verhoudingen op in te richten. Bij het scheiden van de diverse rollen vraagt het college aandacht voor de huidige lokale inbedding van het toezicht die voor bepaalde aspecten van het toezicht van waarde is. Ook aan dat belang dient recht te worden gedaan in het nieuwe model.

De rol en toerusting van het college als systeemtoezichthouder moet met de totstandkoming van de nieuwe landelijk toezichthouder opnieuw worden doordacht. Inspiratie kan worden opgedaan bij de inrichting van andere wettelijke toezichthouders die op afstand van de overheid zijn gepositioneerd. Voor het toezicht op de advocatuur, dat anders dan bij andere beroepsgroepen, gepositioneerd is binnen de beroepsgroep zelf, is een overtuigende en wettelijk verankerde blik van buiten bij uitstek van belang.

In deze tijd van transitie naar nieuw toezicht, is ook het hier en nu van belang. Voor de uitoefening van zijn taak behoeft het college inzage in individuele toezichtdossiers als hij daartoe aanleiding ziet. Deze bevoegdheid heeft tot discussies geleid en het college er toe bewogen de tekst van de Algemene beleidsregels toezicht en klachtbehandeling, het Toezichtkader en het Handhavingskader redactioneel aan te passen. Hiermee verheldert het college op welke partijen de verschillende regels betrekking hebben. De verduidelijking van deze beleidsregels wordt binnen enkele weken in de Staatscourant gepubliceerd.

28 september 2021 – college van toezicht publiceert tweede voortgangsrapportage versterking toezicht advocatuur

Tweede voortgangsrapportage over de versterking van het toezicht op de advocatuur.

Het is inmiddels ruim een jaar geleden dat het evaluatierapport Wpta door Pro Facto werd gepubliceerd. Eerder dit jaar wees het College van Toezicht in de eerste voortgangsrapportage al op het belang van spoedige helderheid over de nieuwe governance van het toezicht en de marsroute daarnaartoe, zodat actoren zich ernaar kunnen gaan richten. Versterking van het toezicht is daarvan afhankelijk en kan geen vertraging verdragen. Dat is de afgelopen maanden nog duidelijker geworden, zoals toegelicht in de tweede voortgangsrapportage.

Er lijkt binnen de sector brede overeenstemming te ontstaan over de nieuwe governance. Dat is verheugend. Hervorming is nodig om onafhankelijk en effectief toezicht mogelijk te maken, toegesneden op de eisen van deze tijd. Een belangrijk, nog uitstaand punt is de financiering van het toezicht. Deze mag niet langer afhankelijk zijn van onder toezicht gestelde advocaten en advocatenkantoren. Daarnaast vraagt het College aandacht voor de werking van het toezicht in de praktijk. Het College bepleit wettelijke waarborgen die onder meer zijn gericht op het effectieve en efficiënte functioneren van het Dekenberaad, op uitsluiting van aansprakelijkheid van toezichthouders, en op geheimhouding van toezichtinformatie. Bij toezichthouders in andere sectoren zijn dergelijke arrangementen gebruikelijk, in de advocatuur is dit het moment om het goed te regelen.

In de voortgangsrapportage wordt ook ingegaan op het belang van de uitvraag van financiële kengetallen door de Dekens voor het risicogestuurd toezicht, op de inzage door het College in individuele toezichtdossiers om de kwaliteit van het uitgeoefende toezicht te kunnen beoordelen, en op de aanpak door het College van de evaluatie toezicht Pels Rijcken.

10 mei 2021 – college van toezicht publiceert eerste voortgangsrapportage versterking toezicht advocatuur

Eerste voortgangsrapportage over de versterking van het toezicht op de advocatuur: college van toezicht bepleit dat de aanbevolen nieuwe governancestructuur zo spoedig mogelijk tot stand wordt gebracht

Op verzoek van de Minister voor Rechtsbescherming zal het college van toezicht (college) de komende periode afzonderlijk rapporteren over de voortgang van de versterking van het toezicht op de advocatuur in het licht van de evaluatie van de Wet positie en toezicht advocatuur (Wpta). Vandaag is de eerste voortgangsrapportage aangeboden aan de Minister.

Gekozen is voor een voortgangsrapportage aan de hand van drie thema’s: governancestructuur van het toezicht; onafhankelijkheid van de toezichthouder en werking van het toezicht. Op elk van deze thema’s wordt de voortgang weergegeven, inclusief de door het college in samenspraak met de sector in kaart gebrachte governancestructuur.

Vorig jaar heeft het college het een risico genoemd dat de discussie over de veranderende rol van het dekenberaad als vervolg op de evaluatie Wpta afleidend en vertragend kan doorwerken op de uitvoering en verdere professionalisering van het toezicht (Werkplan CvT 2021). Dat risico is nog steeds aanwezig. Het college is bezorgd over mogelijke vertraging in de implementatie van de aanbevelingen van Pro Facto en bepleit een zo spoedig mogelijk tot stand brengen van de nieuwe structuur.